Pomóc przyjacielowi

Ostatnio otrzymaliśmy od Was wiele pytań dotyczących pomocy przyjacielowi borykającemu się ze stratą bliskiej osoby. Postanowiliśmy ustosunkować się do tego tematu proponując Wam kilka sposobów i mamy nadzieję, że nasze przemyślenia rozszerzą Waszą perspektywę patrzenia na ten problem. Co robić gdy Twój dobry przyjaciel, jest pogrążony w żalu po stracie kogoś bliskiego? Możesz mu pomóc kierując się instynktem lub też staniesz jak wryty, nie mając żadnego pomysłu. Może tak się zdarzyć, że jeszcze nigdy nie straciłeś kogoś ważnego lub też nie uczestniczyłeś w pochówku. To nie jest niezwykłe, gdyż wielu młodych ludzi nie miało jeszcze okazji doświadczyć takiego wydarzenia. Może tak się zdarzyć, że Twój przyjaciel należał do innej kultury, religii i w związku z tym nie orientujesz się zbytnio w rytuałach i zwyczajach, które praktykował. Chcielibyśmy zaproponować Ci wskazówki, które mogą przydać się na drodze pomagania.

Przygotowując się

• Analizować własne doświadczenie żalu. Powróć myślami do swojego dzieciństwa do czasu, kiedy przeżywałeś śmierć ważnego dla Ciebie człowieka lub zwierzęcia. Przypomnij sobie co było wtedy dla Ciebie pomocne aby złagodzić poczucie żalu. Kto udzielił Ci pomocy? Jak ta osoba Ci pomogła? Czego mądrego się dowiedziałeś? Jakie były Twoje przemyślenia? Co w związku z tym robiłeś? Jaki był Twój pierwszy krok? Oraz to co nie było wtedy skuteczne. Przeanalizowanie swoich doświadczeń ze stratą, może być pomocne w udzielaniu wsparcia Twojemu przyjacielowi.

• Zapoznać się z procedurą związana z żalem. Jest wiele książek i artykułów na temat żalu po stracie. Postaraj się przeczytać jakąś pozycję aby lepiej zrozumieć swojego przyjaciela.

• Korzystać z poprawnego języka. Jeśli ktoś umarł, poruszaj się w świecie faktów, używając zwrotów typu "On umarł" zamiast eufemizmów, takich jak "On zasnął."

• Tempo siebie. Pomoc przyjacielowi będzie wymagała od Ciebie wiele pracy i czasu. Twój przyjaciel może potrzebować Twojego długoterminowego wsparcia odwiedzając Cię miesiącami. Staraj się myśleć realistycznie, na temat czasu jaki możesz przeznaczyć abyś nie zaniedbywał innych ważnych dla Ciebie osób czy obowiązków. Początkowo, przyjaciel będzie potrzebował Twojego wsparcia częściej ,natomiast z biegiem czasu będzie stawał się bardziej niezależny.

Gdy nastąpi śmierć - pomoc praktyczna

• Wykonuj i odbieraj telefony zapisując informacje. Upewnij się czy w domu panuje należyty porządek, jeśli nie to pomóż posprzątać. Zwróć uwagę czy Twój przyjaciel posiada wystarczającą ilość jedzenia, sprawdzając daty ważności produktów spożywczych.

• Pomagać przy dzieciach. Problemy dzieci mogą być ignorowane więc staraj się poświęcić im czas na rozmowę.

• Załatwiać sprawy. Zazwyczaj jest dużo spraw, które należy załatwić.. Poproś o listę sprawunków i uzgodnij z przyjacielem, które z nich trzeba zrealizować w pierwszej kolejności. Możesz również poprosić o pomoc innych przyjaciół.

• Transport. Jeśli posiadasz samochód możesz zaoferować swoją pomoc w transporcie gości z lotniska czy dworca. Możesz także zaproponować noclegi jeśli masz taką możliwość.

• Zachęcaj swojego przyjaciela do odpoczynku. Żal wyczerpuje, a Twój przyjaciel może nie zdawać sobie z tego sprawy funkcjonując na granicy swoich możliwości. Zaproponuj krótki spacer wieczorową porą lub wybierzcie się do jakiegoś spokojnego miejsca na kawę.

• Pomoc przy organizacji pogrzebu. W obliczu śmierci bliskiej osoby rodziny mają tendencję do wydawania, bez zastanowienia, dużych sum pieniędzy na zorganizowanie pochówku. Zaproponuj przyjacielowi wspólną wizytę w zakładzie pogrzebowym , omawiając wcześniej istotne kwestie. Wydawanie tysięcy złotych nie jest niezbędne dla godnego i uroczystego pogrzebu. Pomóż przyjacielowi zorganizować pożegnanie w taki sposób, aby uczestnicy mogli jak najwięcej dowiedzieć się o zasługach i osobowości zmarłego. Jeśli na pogrzebie zaplanujecie obecność dzieci ,warto byłoby dostosować przekaz nabożeństwa do ich zdolności poznawczych. Taka specjalna forma jest krótsza i mniej formalna niż tradycyjna.

Emocjonalna Pomoc

• Zastanów sie ile czasu możesz poświęcić na pomaganie. Zanim zobowiążesz się by pomóc przyjacielowi, zastanów się ile czasu możesz mu poświecić nie sprawiając tym problemów własnej rodzinie. Kontakty przez dłuższy okres czasu są ważniejsze niż częste spotkania zaraz po przeżytej tragedii, ponieważ w tym okresie Twój przyjaciel otoczony jest innymi znajomymi oraz krewnymi. Kiedy ludzie Ci powrócą do swoich domów, rodzina zmarłego zacznie odczuwać pustkę, samotność. Wtedy właśnie będzie odpowiedni czas na Twoje interwencje, dzięki którym Twój przyjaciel będzie miał poczucie urozmaiconego czasu czy po prostu nie będzie czuł się samotny.

• Pomagaj Twojemu przyjacielowi organizować Jego dzień. Ludzie którzy stracili swojego bliskiego, przejawiają tendencję do dezorientacji, dezorganizacji oraz są po prostu obezwładnieni nie wiedząc co i jak robić. Możesz pomóc swojemu przyjacielowi organizując jego czas oraz planując wykonanie pilnych zadań. Spróbujcie wypisać sobie wszystkie te sprawy które niezwłocznie należy załatwić, następnie odhaczając je, kiedy zostaną zrealizowane.

• Zwróć uwagę na potrzeby dzieci. Poczucie żalu jest nieraz tak silne, że ludzie zapominają o potrzebach swoich dzieci. To bardzo ważne aby pomóc im w często niezrozumiałej dla nich sytuacji.

• Stany depresyjne. To całkiem normalne, że ludzie którzy doświadczyli straty kogoś bliskiego popadają w stany depresyjne. Jednakże jeśli czujesz niepokój w związku ze stanem psychicznym Twojego przyjaciela możesz mu zaproponować pomoc specjalisty. Dobrze byłoby gdybyś wcześniej dowiedział się czegoś na temat któregoś z psychologów czy psychiatrów pracujących w Twoim mieście (dane teleadresowe, godziny przyjęć). Zebrane informacje proponujemy spisać na kartce i przekazać przyjacielowi.

• Opiekować się sobą. Niesienie wsparcia ludziom którzy stracili bliską osobę wymaga wiele pracy. Nie zapominajcie również o sobie. Zwróćcie się do kogoś z kim moglibyście porozmawiać. Pozostawajcie świadomi potrzeb Waszej rodziny. Zorganizujcie trochę czasu dla siebie aby móc się odprężyć. Pamiętajcie, że Wasz przyjaciel będzie potrzebował Waszego wsparcia jeszcze przez długi czas, więc nie możecie być wypaleni pomaganiem.

Unikać nieprzemyślanych komunikatów typu:

• "Wiem co czujesz." Nie mamy takiej możliwości aby wiedzieć co dokładnie odczuwa druga osoba, natomiast możesz poprosić Twojego przyjaciela aby powiedział Ci co czuje On.

• "To jest częścią planu Boga." Stosując tego typu zwroty możemy rozgniewać drugiego człowieka i usłyszeć ripostę typu "co to za zwariowany plan? Nikt nie powiedział mi o jakimkolwiek planie." "Nie zgadzam się aby ktokolwiek planował śmierć moich bliskich!"

• "Jeśli będziesz potrzebował pomocy daj znać." Często się zdarza w takich sytuacjach, że ludzie nie zamierzają nikogo angażować w swoje sprawy. Bardziej skuteczniejszym komunikatem jest oferta pomocy typu "mam dwie wolne godziny wiec chciałbym do Ciebie wpaść i pomóc odkurzyć Ci mieszkanie lub skosić trawnik przed domem".

• "On jest teraz w lepszym miejscu" Osoba która doświadczyła straty kogoś bliskiego może nie wierzyć takim stwierdzeniom. Bunt w stosunku do Siły Wyższej jest charakterystyczny w takich przypadkach.

• "Wszystko co przykre jest już za Tobą, czas byś powracał do normalnego życia" Czasami osieroceni ludzie interpretują takie rady w kategorii zapomnienia o swoim bliskim, którego stracili. W dodatku powiedzieć jest łatwiej niż wykonać. Każdy człowiek przeżywa żałobę na swój własny sposób i radzi sobie w odpowiednim dla siebie tempie.

• Oświadczenia, które zaczynają się "ty powinieneś" "Te oświadczenia są swojego rodzaju nakazem, dyrektywą. Możesz zacząć rozmowę od pytania typu: "pomyślałeś może o ...?"

• Pomoc w podejmowaniu decyzji. Możesz pomagać swojemu przyjacielowi podejmować decyzje poprzez analizowanie za i przeciw.

• Zachęcaj do wyrażenia żalu. Jeśli Twój przyjaciel zaczyna płakać, nie zmieniaj tematu ale przytul go a nawet popłacz z nim. Następnie przygotuj kawę i jak będzie to możliwe, porozmawiajcie o czymś przyjemnym.

• Propaguj własne wartości i przekonania. Słuchaj Twojego przyjaciela kiedy ten prezentuje swoje wartości i przekonania. Przedstaw również swój punkt widzenia ale nie przekonuj go, że Twoja droga jest lepsza.

• Powrót do niezależności. Z biegiem czasu, gdy Twój przyjaciel będzie odnosił sukcesy na drodze radzenia sobie z poczuciem żalu, Twoja pomoc będzie mniej potrzebna. Staraj się to zauważać i łagodnie pomagać powracać mu do pełnego funkcjonowania poprzez zmniejszenie ingerencji w jego codzienność.

Źródło: www.americanhospice.org - strona internetowa American Hospice Foundation, stan z dnia 20 lutego 2008